11. วลาหกสํยุตฺตํ

1. สุทฺธิกสุตฺตํ

[550] สาวตฺถินิทานํ ฯ ‘‘วลาหกกายิเก โว, ภิกฺขเว, เทเว เทเสสฺสามิฯ ตํ สุณาถฯ กตเม จ, ภิกฺขเว, วลาหกกายิกา เทวา? สนฺติ, ภิกฺขเว, สีตวลาหกา เทวา; สนฺติ อุณฺหวลาหกา เทวา; สนฺติ อพฺภวลาหกา เทวา; สนฺติ วาตวลาหกา เทวา; สนฺติ วสฺสวลาหกา เทวา – อิเม วุจฺจนฺติ, ภิกฺขเว, ‘วลาหกกายิกา เทวา’’’ติฯ ปฐมํฯ

2. สุจริตสุตฺตํ

[551] สาวตฺถินิทานํฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘โก นุ โข, ภนฺเต, เหตุ, โก ปจฺจโย, เยน มิเธกจฺโจ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา วลาหกกายิกานํ เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชตี’’ติ? ‘‘อิธ, ภิกฺขุ, เอกจฺโจ กาเยน สุจริตํ จรติ, วาจาย สุจริตํ จรติ, มนสา สุจริตํ จรติฯ ตสฺส สุตํ โหติ – ‘วลาหกกายิกา เทวา ทีฆายุกา วณฺณวนฺโต สุขพหุลา’ติฯ ตสฺส เอวํ โหติ – ‘อโห วตาหํ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา วลาหกกายิกานํ เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺเชยฺย’นฺติฯ โส กายสฺส เภทา ปรํ มรณา วลาหกกายิกานํ เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชติฯ อยํ โข, ภิกฺขุ, เหตุ, อยํ ปจฺจโย, เยน มิเธกจฺโจ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา วลาหกกายิกานํ เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชตี’’ติฯ ทุติยํฯ

3-12. สีตวลาหกทานูปการสุตฺตทสกํ

[552-561] สาวตฺถินิทานํฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘โก นุ โข, ภนฺเต, เหตุ, โก ปจฺจโย, เยน มิเธกจฺโจ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สีตวลาหกานํ เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชตี’’ติ? ‘‘อิธ ภิกฺขุ, เอกจฺโจ กาเยน สุจริตํ จรติ, วาจาย สุจริตํ จรติ, มนสา สุจริตํ จรติฯ ตสฺส สุตํ โหติ – ‘สีตวลาหกา เทวา ทีฆายุกา วณฺณวนฺโต สุขพหุลา’ติฯ ตสฺส เอวํ โหติ – ‘อโห วตาหํ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สีตวลาหกานํ เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺเชยฺย’นฺติฯ โส อนฺนํ เทติ…เป.… ปทีเปยฺยํ เทติฯ โส กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สีตวลาหกานํ เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชติฯ อยํ โข, ภิกฺขุ, เหตุ, อยํ ปจฺจโย, เยน มิเธกจฺโจ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สีตวลาหกานํ เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชตี’’ติฯ ทฺวาทสมํฯ

13-52. อุณฺหวลาหกทานูปการสุตฺตจาลีสกํ

[562-601] สาวตฺถินิทานํฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘โก นุ โข, ภนฺเต, เหตุ, โก ปจฺจโย, เยน มิเธกจฺโจ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อุณฺหวลาหกานํ เทวานํ…เป.… อพฺภวลาหกานํ เทวานํ…เป.… วาตวลาหกานํ เทวานํ…เป.… วสฺสวลาหกานํ เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชตี’’ติ? ‘‘อิธ, ภิกฺขุ, เอกจฺโจ กาเยน สุจริตํ จรติ, วาจาย สุจริตํ จรติ, มนสา สุจริตํ จรติฯ ตสฺส สุตํ โหติ – ‘วสฺสวลาหกา เทวา ทีฆายุกา วณฺณวนฺโต สุขพหุลา’ติฯ ตสฺส เอวํ โหติ – ‘อโห วตาหํ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา วสฺสวลาหกานํ เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺเชยฺย’นฺติฯ โส อนฺนํ เทติ…เป.… ปทีเปยฺยํ เทติฯ โส กายสฺส เภทา ปรํ มรณา วสฺสวลาหกานํ เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชติฯ อยํ โข, ภิกฺขุ, เหตุ, อยํ ปจฺจโย, เยน มิเธกจฺโจ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา วสฺสวลาหกานํ เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชตี’’ติฯ ทฺเวปญฺญาสมํฯ

53. สีตวลาหกสุตฺตํ

[602] สาวตฺถินิทานํ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘โก นุ โข, ภนฺเต, เหตุ, โก ปจฺจโย, เยเนกทา สีตํ โหตี’’ติ? ‘‘สนฺติ, ภิกฺขุ, สีตวลาหกา นาม เทวาฯ เตสํ ยทา เอวํ โหติ – ‘ยํนูน มยํ สกาย รติยา วเสยฺยามา’ติ [รเมยฺยามาติ (สี. สฺยา. กํ. ปี.) เอวมุปริปิ], เตสํ ตํ เจโตปณิธิมนฺวาย สีตํ โหติฯ อยํ โข, ภิกฺขุ, เหตุ, อยํ ปจฺจโย, เยเนกทา สีตํ โหตี’’ติฯ เตปญฺญาสมํฯ

54. อุณฺหวลาหกสุตฺตํ

[603] สาวตฺถินิทานํ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘โก นุ โข, ภนฺเต, เหตุ, โก ปจฺจโย, เยเนกทา อุณฺหํ โหตี’’ติ? ‘‘สนฺติ, ภิกฺขุ, อุณฺหวลาหกา นาม เทวาฯ เตสํ ยทา เอวํ โหติ – ‘ยํนูน มยํ สกาย รติยา วเสยฺยามา’ติ, เตสํ ตํ เจโตปณิธิมนฺวาย อุณฺหํ โหติฯ อยํ โข, ภิกฺขุ, เหตุ, อยํ ปจฺจโย, เยเนกทา อุณฺหํ โหตี’’ติฯ จตุปญฺญาสมํฯ

55. อพฺภวลาหกสุตฺตํ

[604] สาวตฺถินิทานํฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘โก นุ โข, ภนฺเต, เหตุ, โก ปจฺจโย, เยเนกทา อพฺภํ โหตี’’ติ? ‘‘สนฺติ, ภิกฺขุ, อพฺภวลาหกา นาม เทวาฯ เตสํ ยทา เอวํ โหติ – ‘ยํนูน มยํ สกาย รติยา วเสยฺยามา’ติ, เตสํ ตํ เจโตปณิธิมนฺวาย อพฺภํ โหติฯ อยํ โข, ภิกฺขุ, เหตุ, อยํ ปจฺจโย, เยเนกทา อพฺภํ โหตี’’ติฯ ปญฺจปญฺญาสมํฯ

56. วาตวลาหกสุตฺตํ

[605] สาวตฺถินิทานํ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘โก นุ โข, ภนฺเต, เหตุ, โก ปจฺจโย, เยเนกทา วาโต โหตี’’ติ? ‘‘สนฺติ, ภิกฺขุ, วาตวลาหกา นาม เทวาฯ เตสํ ยทา เอวํ โหติ – ‘ยํนูน มยํ สกาย รติยา วเสยฺยามา’ติ, เตสํ ตํ เจโตปณิธิมนฺวาย วาโต โหติฯ อยํ โข, ภิกฺขุ, เหตุ, อยํ ปจฺจโย, เยเนกทา วาโต โหตี’’ติฯ ฉปฺปญฺญาสมํฯ

57. วสฺสวลาหกสุตฺตํ

[606] สาวตฺถินิทานํฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘โก นุ โข, ภนฺเต, เหตุ, โก ปจฺจโย, เยเนกทา เทโว วสฺสตี’’ติ? ‘‘สนฺติ, ภิกฺขุ, วสฺสวลาหกา นาม เทวาฯ เตสํ ยทา เอวํ โหติ – ‘ยํนูน มยํ สกาย รติยา วเสยฺยามา’ติ, เตสํ ตํ เจโตปณิธิมนฺวาย เทโว วสฺสติฯ อยํ โข, ภิกฺขุ, เหตุ, อยํ ปจฺจโย, เยเนกทา เทโว วสฺสตี’’ติฯ สตฺตปญฺญาสมํฯ

สตฺตปญฺญาสสุตฺตนฺตํ นิฏฺฐิตํฯ

วลาหกสํยุตฺตํ สมตฺตํฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

สุทฺธิกํ สุจริตญฺจ ทานูปการปญฺญาสํ;

สีตํ อุณฺหญฺจ อพฺภญฺจ วาตวสฺสวลาหกาติฯ

12. วจฺฉโคตฺตสํยุตฺตํ

1. รูปอญฺญาณสุตฺตํ

[607] เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ อถ โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธิํ สมฺโมทิฯ สมฺโมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘โก นุ โข, โภ โคตม, เหตุ, โก ปจฺจโย, ยานิมานิ [เยนิมานิ (?)] อเนกวิหิตานิ ทิฏฺฐิคตานิ โลเก อุปฺปชฺชนฺติ – สสฺสโต โลโกติ วา, อสสฺสโต โลโกติ วา, อนฺตวา โลโกติ วา, อนนฺตวา โลโกติ วา, ตํ ชีวํ ตํ สรีรนฺติ วา, อญฺญํ ชีวํ อญฺญํ สรีรนฺติ วา, โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา, น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา, โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา, เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา’’ติ? ‘‘รูเป โข, วจฺฉ, อญฺญาณา, รูปสมุทเย อญฺญาณา, รูปนิโรเธ อญฺญาณา, รูปนิโรธคามินิยา ปฏิปทาย อญฺญาณา; เอวมิมานิ อเนกวิหิตานิ ทิฏฺฐิคตานิ โลเก อุปฺปชฺชนฺติ – สสฺสโต โลโกติ วา…เป.… เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วาติฯ อยํ โข, วจฺฉ, เหตุ, อยํ ปจฺจโย, ยานิมานิ [เยน (สี.), เยนิมานิ (?)] อเนกวิหิตานิ ทิฏฺฐิคตานิ โลเก อุปฺปชฺชนฺติ – สสฺสโต โลโกติ วา, อสสฺสโต โลโกติ วา…เป.… เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา’’ติฯ ปฐมํฯ

2. เวทนาอญฺญาณสุตฺตํ

[608] สาวตฺถินิทานํฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘โก นุ โข, โภ โคตม, เหตุ, โก ปจฺจโย, ยานิมานิ อเนกวิหิตานิ ทิฏฺฐิคตานิ โลเก อุปฺปชฺชนฺติ – สสฺสโต โลโกติ วา, อสสฺสโต โลโกติ วา…เป.… เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา’’ติ? ‘‘เวทนาย โข, วจฺฉ, อญฺญาณา, เวทนาสมุทเย อญฺญาณา, เวทนานิโรเธ อญฺญาณา, เวทนานิโรธคามินิยา ปฏิปทาย อญฺญาณา; เอวมิมานิ อเนกวิหิตานิ ทิฏฺฐิคตานิ โลเก อุปฺปชฺชนฺติ – สสฺสโต โลโกติ วา, อสสฺสโต โลโกติ วา…เป.… เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วาติฯ อยํ โข, วจฺฉ, เหตุ, อยํ ปจฺจโย, ยานิมานิ อเนกวิหิตานิ ทิฏฺฐิคตานิ โลเก อุปฺปชฺชนฺติ – สสฺสโต โลโกติ วา, อสสฺสโต โลโกติ วา…เป.… เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา’’ติฯ ทุติยํฯ

3. สญฺญาอญฺญาณสุตฺตํ

[609] สาวตฺถินิทานํฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘โก นุ โข, โภ โคตม, เหตุ, โก ปจฺจโย, ยานิมานิ อเนกวิหิตานิ ทิฏฺฐิคตานิ โลเก อุปฺปชฺชนฺติ – สสฺสโต โลโกติ วา, อสสฺสโต โลโกติ วา…เป.… เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา’’ติ? ‘‘สญฺญาย โข, วจฺฉ, อญฺญาณา, สญฺญาสมุทเย อญฺญาณา, สญฺญานิโรเธ อญฺญาณา, สญฺญานิโรธคามินิยา ปฏิปทาย อญฺญาณา; เอวมิมานิ อเนกวิหิตานิ ทิฏฺฐิคตานิ โลเก อุปฺปชฺชนฺติ – สสฺสโต โลโกติ วา, อสสฺสโต โลโกติ วา…เป.… เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วาติฯ อยํ โข, วจฺฉ, เหตุ, อยํ ปจฺจโย, ยานิมานิ อเนกวิหิตานิ ทิฏฺฐิคตานิ โลเก อุปฺปชฺชนฺติ – สสฺสโต โลโกติ วา, อสสฺสโต โลโกติ วา…เป.… เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา’’ติฯ ตติยํฯ

4. สงฺขารอญฺญาณสุตฺตํ

[610] สาวตฺถินิทานํฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘โก นุ โข, โภ โคตม, เหตุ, โก ปจฺจโย, ยานิมานิ อเนกวิหิตานิ ทิฏฺฐิคตานิ โลเก อุปฺปชฺชนฺติ – สสฺสโต โลโกติ วา, อสสฺสโต โลโกติ วา…เป.… เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา’’ติ? ‘‘สงฺขาเรสุ โข, วจฺฉ, อญฺญาณา, สงฺขารสมุทเย อญฺญาณา, สงฺขารนิโรเธ อญฺญาณา, สงฺขารนิโรธคามินิยา ปฏิปทาย อญฺญาณา; เอวมิมานิ อเนกวิหิตานิ ทิฏฺฐิคตานิ โลเก อุปฺปชฺชนฺติ – สสฺสโต โลโกติ วา, อสสฺสโต โลโกติ วา…เป.… เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วาติฯ อยํ โข, วจฺฉ, เหตุ, อยํ ปจฺจโย, ยานิมานิ อเนกวิหิตานิ ทิฏฺฐิคตานิ โลเก อุปฺปชฺชนฺติ – สสฺสโต โลโกติ วา, อสสฺสโต โลโกติ วา…เป.… เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา’’ติฯ จตุตฺถํฯ

5. วิญฺญาณอญฺญาณสุตฺตํ

[611] สาวตฺถินิทานํ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘โก นุ โข, โภ โคตม, เหตุ, โก ปจฺจโย, ยานิมานิ อเนกวิหิตานิ ทิฏฺฐิคตานิ โลเก อุปฺปชฺชนฺติ – สสฺสโต โลโกติ วา, อสสฺสโต โลโกติ วา …เป.… เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา’’ติ? ‘‘วิญฺญาเณ โข, วจฺฉ, อญฺญาณา, วิญฺญาณสมุทเย อญฺญาณา, วิญฺญาณนิโรเธ อญฺญาณา, วิญฺญาณนิโรธคามินิยา ปฏิปทาย อญฺญาณา; เอวมิมานิ อเนกวิหิตานิ ทิฏฺฐิคตานิ โลเก อุปฺปชฺชนฺติ – สสฺสโต โลโกติ วา, อสสฺสโต โลโกติ วา…เป.… เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วาติฯ อยํ โข, วจฺฉ, เหตุ, อยํ ปจฺจโย, ยานิมานิ อเนกวิหิตานิ ทิฏฺฐิคตานิ โลเก อุปฺปชฺชนฺติ – สสฺสโต โลโกติ วา, อสสฺสโต โลโกติ วา…เป.… เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา’’ติฯ ปญฺจมํฯ

6-10. รูปอทสฺสนาทิสุตฺตปญฺจกํ

[612-616] สาวตฺถินิทานํฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘โก นุ โข, โภ โคตม, เหตุ, โก ปจฺจโย, ยานิมานิ อเนกวิหิตานิ ทิฏฺฐิคตานิ โลเก อุปฺปชฺชนฺติ – สสฺสโต โลโกติ วา, อสสฺสโต โลโกติ วา…เป.… เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา’’ติ? รูเป โข, วจฺฉ, อทสฺสนา…เป.… รูปนิโรธคามินิยา ปฏิปทาย อทสฺสนา…เป.… เวทนาย … สญฺญาย … สงฺขาเรสุ โข, วจฺฉ, อทสฺสนา…เป.… วิญฺญาเณ โข, วจฺฉ, อทสฺสนา…เป.… วิญฺญาณนิโรธคามินิยา ปฏิปทาย อทสฺสนา…เป.…ฯ ทสมํฯ